راهنمای خرید زنبورک خوش‌صدا و باکیفیت با خرید اینترنتی

یکی از کهن‌ترین سازهای جهان زنبورک نام دارد که به آن هارپ یهودی ( jew’s harp) نیز می‌گویند. البته مبدا این ساز را به کشورهای چین و مغولستان نسبت می‌دهند. از آنجایی‌که ساختار این ساز به گونه‌ای ساده طراحی شده است، نواختن آن نیز بسیار آسان است. با این وجود با توجه به مدل‌های مختلف این محصول در بازار، خرید زنبورک از میان این نمونه‌ها امری دشوار محسوب می‌شود.

زمانی که انواع شکل‌ها و اندازه های مختلف زنبورک را در فروشگاه مشاهده کنید، کدام یک را باید برگزینید؟ نکات زیادی در این خصوص وجود دارد. برای مثال در نظر داشته باشید که ظاهر هارپ یهودی ربطی به صدای آن ندارد. به عبارت دیگر اندازه، شکل، رنگ، جنس یا روش ساخت ساز تاثیری بر صدای آن نمی‌گذارد. به طور بیان دقیق‌تر اندازه و شکل تنها در کنار عوامل دیگر موثر هستند و نباید آن‌ها را جداگانه در نظر گرفت.

مورد دیگر نوع مواد قاب است که نباید از چوب ساخته شود. چوب قادر به تامین دقت و پایداری لازم برای ساز نیست. در واقع چنگ باید از فلز ساخته شود و البته نوع فلز انتخابی اهمیتی ندارد.

مشخصات قابل توجه و اساسی در خرید زنبورک‌ چیست؟

اصلی‌ترین موردی که ماهیت نواختن ساز را تعیین می‌کند، جنس میله است. برای مثال اگر در دو ساز متفاوت تمام پارامترها یکسان باشند، یک میله بلند صدای کمتری نسبت به یک میله کوتاه به وجود می‌آورد. اما در صورتی که میله بلند از فلز ساخته شده باشد، صدای تولید شده بلندتر و نرم‌تر می‌شود. بنابراین شما نباید خواص صوتی و مکانیکی ساز را تنها با در نظر گرفتن ظاهر آن تعیین کنید.

آهنگری و همچنین سایر روش‌های ساخت بدنه آلات موسیقی نیز به هیچ وجه روی صدا تاثیری ندارند. همینطور کشور سازنده نیز بر کیفیت هارپ‌های یهودی اثربخش نیست. در کل کیفیت کار صنعتگر است که نقش موثری بر تولید سازهای عالی و منحصر به فرد دارد. در ادامه برخی از مشخصات اساسی زنبورک‌ها آورده شده است. این ساز بر حسب مشخصات زیر به چند نوع مختلف تقسیم می‌شود.

ارتفاع صدا

صدای تولید شده توسط هارپ‌های یهودی هم می‌تواند بسیار کم، هم بیس و هم بسیار بلند باشد. هر کدام از این سطوح صدا دارای فرکانس پایه ارتعاش نی هستند که مطابق با کمترین صدای تولید شده توسط چنگ است. در صورتی که این فرکانس با فرکانس یک نت منطبق شود، اصطلاحا ساز کوک است.

شما خود در یک محدوده کوچک قادر هستید که این فرکانس را تنظیم کنید. به طور معمول هر چقدر فرکانس ساز پایین‌تر باشد، صدا کندتر و بی اثرتر است. هر چه فرکانس بالاتر باشد، برای تولید صدای بالاتر گزینه مناسب‌تری است. هنگامی که قصد خرید زنبورک را برای اولین بار دارید، بهتر است که فرکانس را روی حالت وسط تنظیم نمایید.

علاوه بر این هارپ‌هایی با پایین‌ترین صدا نیاز به دقت بیشتری در ساخت دارند و بسیار گران هستند. همچنین ساده‌ترین مدل‌ها اغلب در فرکانس‌های بالایی تولید می‌شوند. به طور میانگین هر چقدر صدای چنگ کمتر باشد، بهتر به تنفس عمیق نوازنده واکنش نشان می‌دهد.

پیشنهاد مطالعه: راهنمای خرید چنگ

رنگ صدا یا تیمبر

هارپ یهودی قادر است که مانند بسیاری از آلات موسیقی در هر زمان به غیر از صدای اصلی مجموعه متفاوتی از صداها را تولید کند. به همین دلیل زنبورک‌های مختلف که روی یک نت کوک شده‌اند، صدایی متفاوت را به وجود می‌آورند. همچنین صدای سازهای دیگر نیز متفاوت شنیده خواهد شد. در این ساز امکان تشخیص دو نوع صدای چنگ با ظاهر متفاوت (جیر جیر و صاف ) وجود دارد.

اساسا موضوع رنگ صدا امری سلیقه ای است. تیمبر تنها موردی است که با گوش دادن به نمونه‌های صوتی ضبط شده مشخص می‌شود.

میزان سختی میله یا نی

یکی دیگر از معیارهای خرید زنبورک میزان سختی نی است. این معیار بر حس لامسه نواختن یا به عبارت دقیق‌تر بر ضربه وارده تاثیر می‌گذارد. هارپ‌های یهودی با سختی‌های متفاوت برای اهداف گوناگون استفاده می‌شوند. تنها نکته‌ای که باید در نظر بگیرید، این است که چقدر باید ساز را محکم نگه داشت و چقدر آن را سفت کرد.

ویژگی های مکانیکی

مجموع مواد، اندازه، شکل میله میزان عملکرد ساز را با سرعت معین تعیین می‌کند. برای مثال برخی از زنبورک‌ها هنگام نواختن آهسته، آرام و با ضربات ضعیف خوب به نظر می‌رسند. برخی دیگر از مدل‌های این ساز با واکنش‌های تند و دقیق عملکرد خوبی دارند.

مشخصات مکانیکی شامل توانایی حفظ صدای تمیز با ضربات قوی و متغیر یا ضربه در جهات مختلف است. این امر امکان ایجاد صدای پشت سر هم را با ساز فراهم می‌کند. همچنین این ساز جزئیات مستقل در یک موسیقی آرام مانند ترمولو و موردنت را نیز مورد استفاده قرار می‌دهد.

حساسیت

هنگامی که چنگ‌های مختلف را با نیروی یکسان می‌نوازید، حجم صدای متفاوتی تولید می‌شود. حساسیت نسبت بین حجم و تلاش‌های انجام شده برای تولید آن را تعیین می‌کند. هر چقدر این ویژگی بالاتر باشد، ایجاد صدای بلند آسان‌تر است.

با استفاده از یک ساز با کیفیت بالا تنها یک حرکت کوچک کافی است و صدا به طور مشخص تغییر می‌کند. اما سازهایی با کیفیت پایین نیاز به تلاش بیشتری دارند. به عنوان یک قاعده کلی هر چه حساسیت ساز بالاتر باشد، نواختن ساز آسان‌تر و لذت بخش‌تر است. بنابراین در زمان خرید زنبورک این فاکتور مهم را نیز در نظر بگیرید.

میزان بلندی صدا

هارپ‌های یهودی از نظر بلندی صدا متفاوت هستند. این ویژگی معمولا با حساسیت و تن صدا در ارتباط است. هنگامی که در یک محیط پر سر و صدا زنبورک خود را می‌نوازید، تن صدا اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. چنگی که تن متفاوتی نسبت به صدای اطراف دارد، بهتر شنیده می‌شود. زمانی که در خانه به تنهایی ساز می‌زنید، میزان بلندی صدا عملا مهم نیست.

نوع ساخت

دو نوع ساخت مختلف یعنی کمانی شکل و ورقه‌ای دو نوع به یاد ماندنی از روش های تولید زنبورک به شمار می‌آیند. تفاوت اساسی بین این دو نوع نامبرده در نحوه نواختن آن‌ها است. زنبورک‌های کمانی شکل باید در جلوی دندان‌ها قرار گیرند. اما زنبورک‌های ورقه‌ای باید با دست نگه داشته شده و فقط کمی با لب‌ها برای ایجاد حالت بهینه گرفته می‌شوند.

پیشنهاد مطالعه: راهنمای خرید گیتار

چگونه زنبورک مناسب خود را انتخاب کنید؟

اگر هنوز اقدام به خرید زنبورک نکرده‌اید، ابتدا هدف خود را از خرید چنین سازی و نواختن آن تعیین کنید. آیا فقط برای لذت بردن قصد نواختن زنبورک را دارید؟ آیا قصد یاد گرفتن این ساز را دارید؟ در کل هر چقدر کیفیت ساز بیشتر باشد، نواختن آن نیز لذت بخش‌تر می‌شود. برای انتخاب محصولی مناسب باید بین کیفیت، بودجه و صدای ساز تعادل ایجاد کنید.

در صورتی که در هنگام خرید آلات موسیقی بر مبنای احساسات عمل کنید، بیشتر مواقع تصمیم‌گیری‌های بدی خواهید داشت. یک راه خوب برای انتخابی آگاهانه و منطقی این است که در هنگام انتخاب سازهای مختلف از مشورت افراد حرفه ای بهره ببرید. این افراد راه طولانی را برای تغییر سازهای مختلف طی کرده‌اند و نحوه کار با آن‌ها را بلد هستند.

همچنین فروشنده‌ای با تجربه همیشه مدل‌های مختلفی از زنبورک را به شما معرفی می‌کند. پس از امتحان کردن هر یک از این سازها گزینه مورد نظر خود را برگزینید.

در هنگام نواختن زنبورک به راحتی نگهداری آن در دست توجه نکنید. به یاد داشته باشید که استفاده از هر نوع دستگیره‌ای برای این منظور در ابتدای امر ناراحت‌کننده است. اما به مرور و با تمرین بیشتر به نواختن آن عادت خواهید کرد.